08.03.2022

Projekt ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Łatwiejsza legalizacja pobytu i zapewnienie dostępu do rynku pracy.

Rząd przyjął w tym tygodniu projekt ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Przepisy mają pomóc obywatelom Ukrainy, którzy wjechali do Polski bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z prowadzonymi działaniami wojennymi. Projekt ustawy określa m. in. szczególne zasady zalegalizowania pobytu i powierzenia pracy obywatelom Ukrainy, a także obejmuje regulacje w zakresie kształcenia, wychowania, opieki nad dziećmi i uczniami będącymi obywatelami Ukrainy, czy dostępu obywateli Ukrainy do świadczeń socjalnych i opieki medycznej.

Poniżej analizujemy główne założenia projektu tzw. specustawy ukraińskiej, a w szczególności te które dotyczącą legalizacji pobytu obywateli Ukrainy i zapewnienia im dostępu do rynku pracy, co zdecydowanie ułatwi polskim przedsiębiorcom niesienie pomocy tym osobom m. in. poprzez tworzenie dla nich miejsc pracy.

 

Legalizacja pobytu

Obywatele Ukrainy, którzy opuścili swoją ojczyznę na skutek rosyjskiej agresji w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. i którzy deklarują zamiar pozostania na terytorium naszego kraju, będą mogli przebywać w Polsce przez 18 miesięcy. Co ważne ww. okres 18 miesięcy będzie liczony od dnia 24 lutego 2022 r., zatem pobyt ww. obywateli Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie uznawany za legalny do dnia 24 lipca 2023 r.

W projekcie ustawy przewidziano także ścieżkę dalszej legalizacji pobytu ww. osób. Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest lub był uznawany za legalny na podstawie ww. przepisów, na jego wniosek będzie udzielane zezwolenie na pobyt czasowy. Będzie ono udzielane jednorazowo na okres 3 lat, licząc od dnia wydania decyzji. Wniosek o udzielenie ww. zezwolenia obywatel Ukrainy będzie mógł złożyć nie wcześniej niż przed upływem 9 miesięcy od dnia wjazdu i nie później niż w okresie 18 miesięcy od dnia 24 lutego 2022 r. Obywatel Ukrainy, któremu zostanie udzielone zezwolenie na pobyt czasowy, będzie uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Polski bez konieczności posiadania zezwolenia na pracę.

Jeżeli natomiast obywatel Ukrainy w dniu 24 lutego 2022 r.  przebywał już na terytorium Polski na podstawie wizy krajowej, to wówczas legalność takiego pobytu oraz ważność wizy zostaje przedłużona  z mocy prawa do dnia 31 grudnia 2022 r.

Specustawa zakłada ponadto odformalizowaną procedurę umożliwiającą uzyskanie numeru PESEL przez obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z wojną. Takie rozwiązanie umożliwi  dostęp tym osobom do szeregu usług publicznych, w tym także tych online, bowiem ustawa przewiduje, że wraz z nadaniem numeru PESEL obywatele Ukrainy będą mogli uzyskać także dostęp do profilu zaufanego.

 

Praca

Projekt ustawy przewiduje również ułatwienia w zatrudnianiu obywateli Ukrainy, co z kolei może być istotnym aspektem dla polskich przedsiębiorców. Ukraińcom uciekającym przed wojną ma zostać zagwarantowany dostęp do polskiego rynku pracy oraz możliwość rejestracji w powiatowym urzędzie pracy jako osoba bezrobotna albo poszukująca pracy.

Aby zatrudnić legalnie przebywającego w naszym kraju obywatela Ukrainy wystarczające będzie, że pracodawca w ciągu 7 dni powiadomi właściwy urząd pracy o powierzeniu pracy takiej osobie. Powiadomienie będzie odbywało się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – praca.gov.pl.

Ukraińcy, których pobyt w Polsce zostanie zalegalizowany na mocy specustawy lub ustawy o cudzoziemcach, będą mogli także podejmować i wykonywać działalność gospodarczą w naszym kraju, na takich samych zasadach jak obywatele polscy – warunkiem będzie konieczność uzyskania przez taką osobę numeru PESEL.

 

Opieka zdrowotna, edukacja, świadczenia

Specustawa ukraińska obejmuje także wiele innych form pomocy obywatelom Ukrainy. Osobom tym ma zostać zagwarantowany dostęp do opieki medycznej, na podobnych zasadach, co obywatele polscy. Całość ma być finansowana z budżetu państwa, a Narodowy Fundusz Zdrowia ma rozliczać każde świadczenie medyczne dla obywatela Ukrainy udzielone przez publiczną służbę zdrowia. Obywatelom Ukrainy uciekającym przed rosyjską agresją ma być zapewniona także bezpłatna pomoc psychologiczna.

W projekcie ustawy zostały ujęte również rozwiązania, które pozwolą na zapewnienie dostępu do bezpłatnej edukacji dzieciom, młodzieży i studentom będącym obywatelami Ukrainy, objętym przepisami ustawy. Ponadto Ukraińcom ma przysługiwać prawo do świadczeń rodzinnych, wychowawczych, świadczenia „dobry start” czy rodzinnego kapitału opiekuńczego po spełnieniu odpowiednich warunków.

 

Wsparcie dla osób przyjmujących obywateli Ukrainy

Przepisy ustawy gwarantują także wsparcie finansowe dla osób, które przyjmują pod swój dach rodziny z Ukrainy. Zgodnie z projektem każdy podmiot, w szczególności osoba fizyczna prowadząca gospodarstwo domowe, która zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną, będzie mogła otrzymać świadczenie na podstawie umowy zawartej z gminą.

Świadczenie to ma być wypłacane maksymalnie przez 60 dni. Okres ten będzie mógł być przedłużony w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Wysokość finansowej pomocy, a także warunki przyznawania świadczenia i przedłużania jego wypłaty określi rozporządzenie Rady Ministrów. Zgodnie z zapowiedziami rządu, wsparcie finansowe ma wynosić 40 zł dziennie (czyli ok. 1200 zł miesięcznie).

Rozwiązania zawarte w specustawie co do zasady miałyby wejść w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw i obowiązywać z mocą wsteczną od 24 lutego 2022 r.

Poniżej znajduje się link do omówionego powyżej projektu:

Projekt ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Mogą Cię zainteresować