W minioną sobotę Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Nowe rozwiązania weszły już w życie i co do zasady będą obowiązywać z mocą wsteczną od 24 lutego 2022 r. Jak już wcześniej wskazywaliśmy, przepisy ustawy gwarantują wsparcie finansowe dla osób, które przyjmują pod swój dach rodziny z Ukrainy.  15 marca 2022 r. Rada Ministrów wydała rozporządzenie określające maksymalną wysokość świadczenia pieniężnego przysługującego z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy oraz warunki przyznawania tego świadczenia i przedłużania jego wypłaty. Poniżej prezentujemy Państwu podsumowanie wprowadzonych regulacji.

Dofinansowanie dla osób przyjmujących ukraińskie rodziny

Przepisy ustawy przewidują, że każdemu podmiotowi, w szczególności osobie fizycznej prowadzącej gospodarstwo domowe, który zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z prowadzonymi działaniami wojennymi, na jego wniosek, może być przyznane świadczenie pieniężne z tego tytułu.

Świadczenie będzie wypłacane za okres faktycznego zapewniania zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy, co do zasady maksymalnie przez 60 dni. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres wypłaty świadczenia za zgodą wojewody może zostać przedłużony. Osoby, które przyjmują obywateli Ukrainy najpierw będą musiały ponieść koszty we własnym zakresie, a dopiero potem otrzymają pieniądze z tytułu świadczenia, albowiem będzie ono wypłacane z dołu.

Wydane rozporządzenie Rady Ministrów potwierdziło wcześniejsze zapewnienia rządzących w zakresie wysokości wsparcia finansowego, które będzie przyznawane w kwocie 40 zł za osobę dziennie.

Kwota świadczenia może zostać podwyższona przez wojewodę w przypadku:

1) zapewniania zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy przed dniem wejścia w życie specustawy, czyli przed 12 marca 2022 r.,

2) gdy podmiotem zapewniającym zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy jest jednostka organizacyjna, osoba prawna albo przedsiębiorca.

Aby otrzymać wsparcie finansowe należy złożyć odpowiedni wniosek w urzędzie gminy. Wniosek o świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy zawiera:

1. imię i nazwisko albo nazwę składającego wniosek;
2. PESEL lub NIP składającego wniosek;
3. wskazanie okresu, na jaki zapewniono zakwaterowanie oraz liczby osób przyjętych do zakwaterowania;
4. imię i nazwisko osoby przyjętej do zakwaterowania i PESEL, jeżeli posiada;
5. oświadczenie składającego wniosek o zapewnieniu zakwaterowania i wyżywienia;
6. numer rachunku płatniczego, na który wypłacane będzie świadczenie;
7. oświadczenie składającego wniosek pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń, że dane zawarte we wniosku są prawdziwe;
8. adres miejsca pobytu osób przyjętych na zakwaterowanie;
9. adres poczty elektronicznej i numer telefonu składającego wniosek;
10. oświadczenie, że za osobę przyjętą do zakwaterowania na wskazany okres nie wypłacono już świadczenia;
11. oświadczenie podmiotu składającego wniosek, że za okres wskazany w pkt 3 nie otrzymano dodatkowego wynagrodzenia, w tym za wynajem.

Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia, dokładny wzór takiego wniosku. Wniosek ma być rozpatrywany w terminie miesiąca od dnia jego złożenia w urzędzie gminy. Gmina może uzależnić przyznanie lub wypłatę świadczenia od weryfikacji warunków zakwaterowania i wyżywienia. Takiej weryfikacji będą dokonywali upoważnieni pracownicy samorządu. Gmina odmówi świadczenia, gdy we wniosku podano nieprawdę albo jeżeli warunki zakwaterowania i wyżywienia będą zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi.

Zniesienie zakazu eksmisji w przypadku użyczenia i ułatwienia w zawieraniu umów najmu okazjonalnego.

Aby zachęcić osoby do użyczania mieszkań obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną, specustawa ukraińska znosi zakaz eksmisji lokatorów, który wprowadziła dwa lata wcześniej specustawa covidowa. Wprowadzona zmiana znosi pandemiczne obostrzenia i ograniczenia, które utrudniały usunięcie lokatora, który odmawia dobrowolnego wyprowadzenia się. Art. 68 specustawy ukraińskiej przewiduje, że w przypadku użyczenia obywatelowi Ukrainy domu lub mieszkania w celu tymczasowego zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych do tego użyczenia nie stosuje się przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów ani ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem Covid-19. Ww. przepis znosi zatem COVID-owy zakaz eksmisji przy użyczeniu lokalu obywatelowi Ukrainy.

Ponadto ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa wprowadza ułatwienie w zakresie zawierania najmu okazjonalnego. W art. 69 specustawy ukraińskiej mowa jest o tym, że do zawierania umów najmu okazjonalnego lokalu przez najemców będących uchodźcami z Ukrainy nie będzie się stosować przepisów o obowiązku wskazania innego lokalu, w którym najemca będzie mógł zamieszkać po wyegzekwowaniu od niego obowiązku opróżnienia i wydania lokalu zajmowanego na podstawie umowy najmu okazjonalnego.