W związku z implementacją postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE, zostaną wprowadzone zmiany w obszarze uprawnień związanych z pełnieniem przez pracowników funkcji rodzicielskiej i opiekuńczej, jednocześnie gwarantując ochronę przed nierównym traktowaniem w zatrudnieniu. Termin do wdrożenia dyrektywy kończy się w dniu 2 sierpnia 2022 r. 

Dyrektywa ustanawia minimalne standardy mające na celu osiągnięcie równości kobiet i mężczyzn pod względem podejmowania aktywności zawodowej i traktowania w miejscu pracy, jak również ułatwienie aktywnym zawodowo rodzicom i opiekunom godzenia życia zawodowego z życiem rodzinnym.

Poniżej, w niniejszym artykule, zostały zestawione najistotniejsze nadchodzące zmiany, to jest:

•  wprowadzenie dla pracownic i pracowników indywidualnego prawa do urlopu rodzicielskiego.

Łączny wymiar tego urlopu dla obojga rodziców będzie wynosił:

– do 41 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie),

– albo do 43 tygodni (w przypadku porodu mnogiego);

• wprowadzenie urlopu opiekuńczego, w wymiarze do 5 dni w roku kalendarzowym, w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia krewnemu lub osobie pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym, która wymaga znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych;
• zapewnienie każdemu pracownikowi prawa do czasu wolnego od pracy z powodu działania siły wyższej, jak również w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest pilna obecność pracownika;
• elastyczna organizacja pracy – kolejne rozwiązanie ma na celu zwiększenie uprawnień polegających na możliwości dostosowywania przez pracownika jego organizacji pracy do indywidualnych potrzeb. Możliwość skorzystania z elastycznej organizacji pracy będzie przysługiwała rodzicom opiekującym się dzieckiem do 8 roku życia, a także opiekunom. Ponadto odrzucenie wniosku o elastyczną organizację pracy będzie wymagało przedstawienia przez pracodawcę pisemnego uzasadnienia;

Ponadto:

• zostanie wprowadzona ochrona dla pracownika przed jakimkolwiek niekorzystnym traktowaniem przez pracodawcę lub negatywnymi konsekwencjami wobec pracownika z powodu skorzystania przez niego z uprawnień przysługujących na podstawie przepisów Kodeksu pracy. Ochrona będzie także dotyczyć pracownika, który udzielił w jakiejkolwiek formie wsparcia pracownikowi korzystającemu z uprawnień przysługujących mu na podstawie przepisów Kodeksu pracy;
• co więcej, zostanie wprowadzony zakaz prowadzenia wszelkich przygotowań do zwolnienia pracowników w  okresie ciąży i okresie urlopu macierzyńskiego, a także od dnia wystąpienia przez pracownika z  wnioskiem o udzielenie: części urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części i urlopu opiekuńczego albo jego części oraz skorzystania z takiego urlopu, a  także z powodu wystąpienia z wnioskiem o  elastyczną organizację pracy do dnia zakończenia pracy w ramach elastycznej organizacji czasu pracy;
• wprowadzone zostaną sankcje za naruszenie przepisów krajowych wprowadzonych w związku z implementacją postanowień dyrektywy,
• zapewnienie możliwości Pełnomocnikowi Rządu ds. Równego Traktowania oraz Rzecznikowi Praw Obywatelskich, możliwości podejmowania działań w odniesieniu do spraw odnoszących się do dyskryminacji wynikających z implementowanej dyrektywy.