Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (EU) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii już w grudniu tego roku nałoży na przedsiębiorców nowy obowiązek posiadania systemu zgłaszania naruszeń. Dyrektywa potocznie zwana jest „dyrektywą sygnalistów”, gdyż ma zapewnić ochronę osobom pracującym w sektorze prywatnym bądź publicznym, które zgłaszają lub ujawniają informacje na temat naruszenia prawa.

Obowiązek posiadania systemu zgłaszania naruszeń zostanie nałożony nie tylko na administracje publiczną czy organizacje społeczne, ale również na podmioty prawne w sektorze prywatnym. Już od dnia 17 grudnia 2021 r. dotyczyć będzie to firm zatrudniających od 250 pracowników. Natomiast dla podmiotów, które mają od 50 pracowników, obowiązek zgłaszania naruszeń wejdzie w życie 17 grudnia 2023 r. Sytuacja wygląda nieco inaczej w przypadku przedsiębiorców zajmujących się regulacją rynków finansowych lub AML – ci mają być objęci obowiązkami wdrożenia wymogów ochrony sygnalistów niezależnie od liczby zatrudnianych pracowników.

Tak naprawdę pojęcie sygnalistów definiowane jest dość szeroko. Według dyrektywy sygnalistą może być pracownik, osoba prowadząca działalność na własny rachunek, akcjonariusz lub wspólnik spółek oraz członek ich organów, wolontariusz czy stażysta. Taka osoba będzie podlegała ochronie, w szczególności, gdy dokonała zgłoszenia zgodnie z jednym z kanałów przewidzianych dyrektywą.

Dyrektywa przewiduje, iż w państwach członkowskich będą działały trzy kanały zgłaszania naruszeń. Pierwszym z nich ma być zgłoszenie wewnętrzne, które odbywa się w ramach danej organizacji, z którą osoba zgłaszająca jest związana. Alternatywę dla tego rozwiązania będą zgłoszenie zewnętrzne, czyli zgłoszenie do odpowiedniego organu. Ostatni ze sposobów to tzw. ujawnienie publiczne, czyli podanie informacji do wiadomości publicznej.

Sygnalistom mają przysługiwać liczne środki ochronne, w szczególności zakaz ujawniania tożsamości, chyba że sygnalista sam wyrazi na to zgodę.

Środki ochronne przewidziane w dyrektywie mają również zapewnić ochronę przed ewentualnym odwetem kierowanym w stronę zgłaszającego. Dzięki nim sygnalista nie powinien być wysłany na bezpłatny urlop, zwieszony, wstrzymany od awansu czy zwolniony.

Należy jednak zaznaczyć, że aktualnie czekamy na projekt polskiej ustawy, który niewątpliwie rozwieje pozostawione niewiadome i pomoże naszym Klientom przygotować się do nadchodzących zmian.

Przy okazji, miło nam poinformować o niedawnym sukcesie naszej Kancelarii. W 35. wydaniu Newsweeku wspólnik zarządzający naszej Kancelarii, r.pr. Tomasz Janaszczyk, miał przyjemność przybliżyć czytelnikom planowane zmiany i przedstawić wynikające z nich korzyści. Zapraszamy do lektury tego artykułu.