29.06.2022

USA – koniec konstytucyjnego prawa do aborcji

Po prawie 50 latach w piątek 24 czerwca br. w USA Sąd Najwyższy zdominowany przez konserwatystów obalił orzeczenie Roe przeciwko Wade gwarantujące kobietom prawo do przerywania ciąż – wyrok zapadł stosunkiem głosów sześć do trzech. Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych zważył, iż owe orzeczenie było błędem, gdyż w konstytucji USA nie ma zapisu mówiącego o prawie do aborcji. W konsekwencji takiego działania każdy stan będzie mógł samodzielnie wprowadzać ograniczenia lub zakazy w zakresie legalności aborcji.

Obecna sytuacja w Stanach Zjednoczonych związana jest z wyrokiem Roe przeciwko Wade z 1973 roku.
Wyrok ten dotyczy 21-letniej Normy McCorvey, która zaszła w trzecią ciążę. W Dallas w Teksasie znajomi kobiety poradzili jej, aby w celu uzyskania prawa do legalnej aborcji skłamała, iż została zgwałcona, gdyż zgodnie z ich błędnym założeniem prawo w Teksasie dopuszczało aborcje w przypadku gwałtu i kazirodztwa. Prawda natomiast wyglądała inaczej, gdyż prawo w Teksasie zakładało legalną aborcje tylko w przypadku zagrożenia życia matki. W konsekwencji Norma McCorvey nie uzyskała zgody do aborcji oraz próbowała dokonać jej nielegalnie na własną rękę. Ze względu na fakt, iż miejsce nielegalnych zabiegów zostało zamknięte przez policje kobieta udała się do prawników.
Sprawa kobiety została rozpatrzona na początku lat 70. Przez Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych skutkując uznaniem aborcji w USA za legalną przez cały okres trwania ciąży z zastrzeżeniem umożliwienia stanom wprowadzenia regulacji ograniczających możliwość aborcji w drugim i trzecim trymestrze. Sąd wskazał, że każda kobieta ma prawo do aborcji, gdyż wynika to z praw do prywatności i wolności gwarantowanych przez 14 poprawkę do konstytucji.

Zarówno w trakcie rozważania nad ważnością orzeczenia Roe przeciwko Wade jak i po jego obaleniu mieszkańcy Stanów Zjednoczonych rozpoczęli demonstracje.

Prezydent Joe Biden w przemówieniu z dnia 24 czerwca br. wygłoszonym z Białego Domu wskazał, że wyrok stanowi zagrożenie dla zdrowia wielu kobiet. Amerykański prezydent zważył, że według niego orzeczenie z 1973 r. było właściwe z punktu widzenia prawa konstytucyjnego i stosowania podstawowego prawa do prywatności i wolności. Za decyzję Sądu Najwyższego Biden obwinił byłego prezydenta Donalda Trumpa mówiąc, że „podstawą” dzisiejszej decyzji „o wyeliminowaniu fundamentalnego prawa kobiet” w USA było „troje sędziów nominowanych przez jednego prezydenta, Donalda Trumpa”. W konsekwencji prawa stanowe zakazujące aborcji automatycznie wchodzą dziś w życie – kontynuował. Prezydent oznajmił również, że zrobi wszystko w celu ochrony praw kobiet oraz że jego administracja skorzysta ze wszelkich możliwych dostępnych prawnie środków, aby chronić kobiety w trakcie podróży między stanami w celu dokonania aborcji.

Obecnie po ogłoszeniu wyroku przez Sąd Najwyższy aborcja zakazana jest już w następujących stanach: